Ontmoet pater Jan Hulshof

De IJssel! Een inspiratiebron! Fascinerend!

In het teken van het afscheid van de Maristen uit Deventer bezoek ik pater Jan Hulshof en pater Peter Westerman. De beide paters gingen regelmatig in de parochie HH. Twaalf Apostelen voor, zo ook in Joppe zagen we pater Westerman wat frequenter dan pater Hulshof. In de pastorie aan de Broederenstraat ontmoeten we elkaar. De heren zijn druk i.v.m. het naderende afscheid, de vele afspraken en het opruimen. Ik spreek kort pater Westerman (onlangs 80 geworden) om ook aan hem de jubileumkaars #150jaarJoppe namens onze geloofsgemeenschap te overhandigen. We zijn pater Westerman zeer erkentelijk en erg dankbaar dat hij in Joppe heeft willen voorgaan.

Inleiding
Sommigen van u kennen pater Jan Hulshof van de parochieavond waar hij een inspirerende lezing heeft gehouden met als thema ‘Aarde, mijn aarde, mijn moeders huis’.  Een lezing gebaseerd op de Encycliek ‘Laudato Si’ van paus Franciscus die gaat over de zorg voor ons gemeenschappelijke huis, de aarde. Een onderwerp dat pater Hulshof nauw aan het hart ligt.

Lievelde
Pater Jan Hulshof is geboren en getogen in 1941 te Lievelde (Achterhoek), daar waar in de buurt de Zwarte Cross wordt gehouden. In het gezin Hulshof met 9 kinderen was Jan de 2^de en de oudste van vier jongens. Zijn vader had een veehouderij en deze is nog steeds in de familie. Twee broers en schoonzus wonen nog in Lievelde.

Was het uw roeping om pater en priester te worden?
Het is niet helemaal sec een roeping. Tal van gebeurtenissen en ervaringen, sommige mensen noemen het toeval, hebben me op dit pad gezet. Trouwens het was in die tijd veel gewoner dat een van de kinderen priester of kloosterling werd. In 1947-48 kwam in Lievelde het missiehuis van de Maristen. De bouw ervan werd destijds mogelijk doordat twee ongetrouwde broers hun boerderij aan onze congregatie vermaakten, een Franse congregatie die geheel aan Maria is gewijd. Maristen legden zich toe op onderwijs en missie. Als kind hoorde ik over de missie en luisterde naar hun preken en toen wilde ik missionaris worden.

De weg
Als 12-jarige ging ik naar het kleinseminarie in Hulst, Zeeuws Vlaanderen. In tegenstelling tot wat wel eens in de pers over kostscholen staat, heb ik goede herinneringen aan deze periode (1953-1959). Weliswaar waren er heel wat dingen die we niet mochten, maar ik leerde ook nieuwe dingen kennen, die er in ons dorp niet waren: films, musiceren, sporten en we hadden vakantie kampen. Ik leerde er piano spelen, wat ik dagelijks een half uurtje doe. Het was een goed tijd.
Daarna was ik een jaar novice in Glanerbrug, en daarna heb ik in Lievelde filosofie en theologie gestudeerd.

Ik ben priester gewijd in 1966. Dat was een roerige tijd. Opeens kwam er een breuk in de doorgaande beweging van roepingen tot het priesterschap en het kloosterleven. Dat kwam doordat de hele samenleving veranderde. Mensen lieten zich minder leiden door tradities en meer door individuele vrijheid. Nederland werd ook veel welvarender. In mijn beleving is de crisis niet alleen van buitenaf veroorzaakt. Ze heeft ook te maken met de nieuwe geloofsbeleving van het Tweede Vaticaans Concilie dat stelde ‘dat elke gedoopte geroepen is tot een leven in volmaakte liefde’.  Dus, concludeerden veel mensen, wil je een goed christen zijn, dan hoef je er niet voor naar een klooster te gaan. Vele lekenbewegingen ontstonden tijdens en na het Concilie. In 1966 ben ik priester gewijd door, mgr. Jacques Mangers S.M, bisschop van Oslo.

In Lievelde had men iemand nodig om theologie te geven en daarvoor moest ik een doctorsgraad in de theologie halen. Na mijn wijding heb ik gestudeerd aan de universiteit in Munster. Tegelijk gaf ik godsdienstlessen en was ik pastoraal actief in een groot ziekenhuis in Munster. Maar toen ik in 1972 mijn doctorsgraad gehaald had, hadden we geen studenten meer in Lievelde.

Ik ben toen 5 jaar, tot 1977, werkzaam geweest in Hulst en omgeving als Industriepastor en in het parochiepastoraat. In deze omgeving is veel industrie te vinden, vooral aan het kanaal tussen Gent en Terneuzen, bijvoorbeeld chemische industrie en suikerfabrieken. We organiseerden avonden met werknemers, en soms ook met werkgevers, om de sociale leer van de kerk te bestuderen. We organiseerden ook gesprekken tussen pastores en mensen uit de bedrijven.

Door samenloop van omstandigheden raakte ik in het bestuurlijke werk en ben ik tweemaal tot provinciaal overste van de Maristen in Nederland gekozen. Een aantal jaren heb ik dat gecombineerd met mijn taak als studiesecretaris van de bisschoppenconferentie in Nederland (1983-1994). Ik was ook betrokken bij het bezoek van de paus Johannes Paulus II in 1985 aan Nederland. Ik heb zelfs nog (eventjes) naast hem aan tafel gezeten.
Van 2001 tot 2009 ben ik Generale Overste van de Maristen geweest en woonde ik in Rome.

Ik heb in al die jaren geprobeerd op zondagen te helpen in parochies en tijdens mijn verblijf in Rome ben ik ook in de Friezenkerk voorgegaan.

Toen ik in 2009 uit Rome terugkwam, werd ik in het Studiehuis Loreto in Lievelde benoemd. Twee jaar later werd het besluit genomen het huis te verkopen. We hebben het aan de Koptische (Egyptische) Christenen in Nederland verkocht. De verkoop is in 2016 afgerond. Maar Peter, Tonny en ik wilden niet wachten tot de afronding van de verkoop en wilden een kleine gemeenschap beginnen in het oosten van het land. We zijn toen in Deventer terecht gekomen. Vroeger was dit huis hier de pastorie, maar het werd voor de pastoor te groot. Er heeft een communiteit van paters Carmelieten gewoond en rond 2000 kwam er een leefgemeenschap van leken. Sinds 2011 hebben wij er bijna 7 jaar gewoond.

Wat laat u achter?
Fijne mensen die ik heb leren kennen en die zich met hart en ziel inzetten voor de parochie. Wij drieën, Peter, Tonny en ik, hebben geprobeerd om samen met de mensen rondom ons te laten zien dat het evangelie een blijde boodschap is. Enkele trefwoorden om te illustreren waaraan we hebben meegewerkt: de Broederen programmaraad, die plannen ontwikkelt om de Broederenkerk een bredere functie te geven dan alleen liturgie. Ik denk dan tentoonstellingen, de Evening Song, de Kerststal en het getijdengebed om 19:00 uur. We deden ook mee aan het oecumenische Taizégebed en het Coventrygebed voor de vrede, elke vrijdag dag om 12:15 uur. En we hebben zondags in parochies geassisteerd, wanneer op ons een beroep gedaan werd. Zo mochten we ook voorgaan op diverse plekken in de parochie de HH. Twaalf Apostelen.
In Joppe had ik het gevoel dat ik in een al bijna rijden de trein stapte. Alles en iedereen is er, de misdienaars, de koster, lector, dirigent en ik werd er hartelijk ontvangen.

De IJssel! Een inspiratiebron! Fascinerend!
Op 5 minuten afstand wonen we van de rivier en elke dag ben ik er een uurtje. Ik loop of fiets. Dat zal ik zeker missen.

Waar gaat u naar toe?
De pater vertrekt naar Notre Dame de la Neylière, een groot landhuis ongeveerd 50 km ten zuidwesten van Lyon, gekocht door de stichter van de congregatie J.C. Colin, die er de laatste jaren van zijn leven gewoond heeft en er ook begraven is. Het huis is voor bezinning en ontmoeting met slaapgelegenheid voor 100-tal personen. Een goede staf met een kleine communiteit van 5 paters Maristen, die als taak hebben om groepen te ontvangen, eventueel te begeleiden en beschikbaar te zijn voor gesprekken. Daarnaast zijn er de pastorale en liturgische taken in de omgeving.

Er komen ook veel bezoekers die er overnachten. Sommigen komen voor het Musée de l’Océanie. Het museum heeft een collectie over de culturen en godsdiensten van de bewoners van Polynesië en Melanesië, twee eilanden groepen in de Grote of Stille Oceaan, waar veel Maristen werkzaam zijn geweest en nog steeds aanwezig zijn.

Nu het huis in Deventer wordt opgeheven, is er met de provinciale overste in Parijs goed overleg geweest over de toekomst van elk van de drie leden. De benoeming van pater Jan in Frankrijk is voorlopig. Na een tijdje wordt een en ander geëvalueerd.
Pater Peter Westerman gaat straks naar het Maristenklooster te Fürstenzell (Duitsland). Daar zal hij zich aansluiten bij een contemplatief, beschouwend, groepje binnen de gemeenschap. Pater Tonny Verbraeken zal zijn intrek nemen in de communiteit van de Paters Maristen in Hulst.

Hoe voelde dat voor u om bestuurlijk werk te doen?
Het was niet mijn ambitie. In mijn leven is dit werk op mijn pad gekomen en heb ik er het beste van gemaakt, maar ik doe liever theologie of pastoraal werk. Kerkjournalistiek in de jaren 70 vond ik ook leuk werk. Ik schreef de column ‘Kerk in beweging’ voor het Dagblad de Stem (Brabants Nieuwsblad). Naast allerlei losse artikelen, mijn proefschrift en een boek over leefregel van onze congregatie is onlangs het prachtige boek ‘Zondag aan de rivier’ uitgebracht. Daarin staan 100 overwegingen bij de vier evangeliën. Ik heb geprobeerd de woorden van Jezus en de verhalen van het evangelie uit te leggen voor het leven van vandaag.

Wat zijn uw passies?
Diverse onderwerpen passeren de revue en worden toegelicht.

Elke morgen speel ik een half uurtje piano. Ik studeer kleine stukjes in en dat geeft me veel plezier.

Ik ben geen milieuactivist maar het milieu houd me wel veel bezig. Ik let op mijn persoonlijke leefstijl en kijk welke invloed het heeft op het milieu. Dus zomaar iets spontaan kopen als ik wat zie, doe ik niet meer. Ik koop alleen iets als ik van huis ga met de bedoeling om iets te kopen dat ik nodig heb. Ik neem het openbaar vervoer. In drie kwartier ben ik in Lievelde met de trein. Ook wat dit betreft is Deventer een ideale plek om te leven. Ik ben er dicht bij de bus en trein.

Ik ben geen natuurkenner, maar ben wel graag in de natuur. Ik ben net terug uit Engeland waar ik met 13 mensen heb gewandeld. We hebben overnacht in een klooster en prachtige wandelingen gemaakt. Je hoeft niet iets te hebben om er van te genieten. Je hoeft geen grote reizen te maken. Ook een fietstocht door de Achterhoek kan een feest zijn.

Lezen. Eén van de pijnpunten van het naderende vertrek is het opruimen van mijn boeken. Ik heb hier een fantastisch grote kamer en ga nu veel kleiner wonen. Dus moet ik veel opruimen.

Gedichten lezen doe ik graag. Een van mijn favoriete dichters is Gerrit Achterberg, een dichter met een protestantse achtergrond. Bij hem speelt religie een grote rol. Op de vraag ‘Kunt u een gedicht voordragen’, denkt pater Jan even na en citeert dan:

Afvaart

Aan het roer dien avond stond het hart
en scheepte maan en bossen bij zich in
en zeilend over spiegeling
van al wat het geleden had,
voer het, met wind en schemering
om boeg en tuig, voorbij de laatste stad.
(bron: www.kb.nl)

Iedereen mag zelf denken wat Achterberg met dit gedicht bedoelt, maar pater Jan doet het denken aan Jezus op Witte Donderdag.

Gods Zegen

N.a.v. het bezoek van pater Hulshof aan Joppe op zondag 1 juli jl. mochten we al van hem afscheid nemen en heeft Germaine Wijnands hem de jubileumkaars #150jaarJoppe overhandigd. Omdat pater Westerman niet meer voor gaat in de eucharistieviering is hij thuis in Deventer bezocht en daar mocht hij de kaars in ontvangst nemen. Voor hen gezamenlijk, Tonny, Peter, Jan waren er heerlijke aardbeien.

Namens velen danken we de paters Maristen hartelijk voor hun deelname aan de Eucharistie, hun assistentie, het delen van hun wijsheid en hun toegankelijkheid.
We wensen u Gods Zegen op uw weg.

Coventrygebed

Tot slot, lopen we samen naar de Grote of Lebuïnuskerk. Daar is elke vrijdag van 12:15 – 12:30 uur het oecumenisch middaggebed voor Vrede en Verzoening, doorgaans in de Magistraatskapel. Het middaggebed wordt bij toerbeurt geleid door een vrijwilliger en het is vandaag de beurt aan pater Westerman.
Het was een fijn moment!
De zegenbede luidt: ‘Met vrede gegroet en gezegend met licht’ .
Ook daar wordt die middag afscheid genomen van de paters Maristen.