Tijdens het bezoek van pater John Auping SJ uit Mexico – opgegroeid in Joppe – in september 2018 aan onze geloofsgemeenschap om met ons het 150-jarig jubileumfeest te vieren is het idee geboren contact met elkaar te houden. Het voornemen van pater Auping is om ons periodiek, zo eens in de drie weken, een overweging gewijd aan een tekst uit het Evangelie met ons te delen. Wij zijn pater Auping zeer erkentelijk voor dit initiatief en wensen u veel devotie bij het lezen.
Klik hier voor Een Gids voor het mediteren op het Evangelie door pater Auping
Eucharistie en priesterschap
Lucas 22,7-20
“7 Toen de dag van het ongedesemde brood gekomen was, waarop men het paaslam moest slachten, 8 stuurde Hij Petrus en Johannes uit met de opdracht: ‘Gaat voor ons voorbereidselen treffen opdat wij het paasmaal kunnen eten.’ 9 Toen zij Hem vroegen: ‘Waar wilt Gij dat wij het gereedmaken?’ 10 antwoordde Hij: ‘Als ge de stad zijt binnengegaan, zult ge een man tegenkomen die een kruik water draagt; volgt hem tot in het huis waar hij binnengaat. 11 Daar moet ge aan de eigenaar van het huis zeggen: De Meester laat u vragen: Waar is de zaal, waar Ik met mijn leerlingen het paasmaal kan houden? 12 Hij zal u een grote bovenzaal laten zien met rustbedden; maakt daar alles klaar.’ 13 Zij vertrokken nu, bevonden alles zoals Hij het hun gezegd had en maakten het paasmaal gereed. 14Toen de tijd aangebroken was, ging Hij met de apostelen aan tafel aanliggen.
15 Hij sprak nu tot hen: ‘Vurig heb ik verlangd, eer Ik ga lijden, dit paasmaal met u te eten. 16 Want Ik zeg u: Ik zal het niet meer eten, totdat het zijn vervulling vindt in het Rijk Gods.’ 17 Daarop nam Hij een beker, sprak een dankgebed uit en zei: ‘Neemt die beker en deelt hem samen. 18 Want Ik zeg u: Van dit ogenblik af drink Ik niet meer van wat de wijnstok voortbrengt, totdat het Rijk Gods is gekomen.’ 19 Daarop nam Hij het brood, sprak een dankgebed uit, brak het en gaf het hun met de woorden: ‘Dit is mijn Lichaam, dat voor u gegeven wordt; doet dit tot een gedachtenis aan Mij.’ 20 Evenzo gaf Hij de beker, na de maaltijd, terwijl Hij sprak: ‘Deze beker is het Nieuwe Verbond in mijn Bloed, dat voor u wordt vergoten’.”
De essentie van de eucharistie
De eucharistieviering is niet alleen een herinnering, maar een aktuele deelname aan het lijden en de verrijzenis van Christus. Iedere keer opnieuw, tijdens de mis, ontvangen wij de genade die Hij toen voor ons verdiend heeft. Met de konsekratie van het brood worden onze pogingen om goed te doen mee-gekonsakreerd, en met de konsekratie van de wijn, worden onze pijn en verdriet, verenigd aan zijn lijden, mee-gekonsakreerd, zodat wij, wanneer wij de kommunie ontvangen, één zijn met Hem. Door die eenheid wordt ons leven mystiek vruchtbaar, zodat onze woorden en daden, ons lijden en ons genieten, in staat gesteld worden om Gods werkelijke aanwezigheid te produceren en mee te dragen, juist zoals in de mis. Dank zij de eucharistie in het centrum van de Kerk, kunnen wij door ons leven Gods rijk hier op aarde nabij brengen.
De eucharistie omvat het hele leven
Ik wil proberen met u dit geheim wat dieper te begrijpen, via de fenomenologische methode. Deze methode bestaat er in goed te observeren wat er gebeurt, wat er gedaan en gezegd wordt, om zo tot het begrip van een diepere werkelijkheid te komen.
Het eerste deel van de mis is een voortzetting van de liturgie van het woord die de Joden op de sabbat in de synagoge vierden, kompleet met lezingen, gebeden, gezangen en een preek. Wat nieuw is dat er ook lezingen uit het Nieuwe Testament zijn. Veel van de goede dingen uit de Joodse religie zijn in het katholicisme opgevangen en voortgezet, maar wel geïntegreerd in het geloof in Jezus. Dit kontakt met het woord van God heeft ten doel ons te herinneren en uit te leggen wat de weg is naar het Leven. Het is duidelijk dat de waarde van de liturgie van het woord bestaat in de wijze waarop we in ons dagelijks leven dit woord in praktijk brengen. In die zin omvat de woorddienst ons hele leven.
Het tweede deel van de mis is de eucharistie als zodanig. Wat opvalt in deze liturgie is het feit dat de priester, met een paar woorden en een paar symboliese daden, pretendeert Gods werkelijke aanwezigheid te realizeren. Is hij er zich dan niet van bewust dat die woorden en daden radikaal onvoldoende zijn om dit doel te bereiken? Maken de mensen die in de mis aanwezig zich hier geen zorgen over? Ook de priester vraagt zich niet angstig af: zal het mij wel lukken? De gelovigen, onder wie de priester, gaan ervan uit dat het er van zal komen, zonder in het minst bezorgd te zijn. Hoe komen ze tot dit zorgeloze vertrouwen?
De weinige woorden en symboliese akties van de priester zijn op zichzelf radikaal onvoldoende om te bewerken wat ze bedoelen, namelijk de werkelijke aanwezigheid van Christus door de konsakratie van brood en wijn. Maar we maken ons geen zorgen, omdat we geloven dat de Heilige Geest op het woord van de priester dit wonder zal bewerken. Juist zoals gedurende Jezus’ aardse leven, de Heilige Geest, op het woord van Jezus, de wonderen bewerkte waardoor de zieken genezen werden. De euchariste is dus het mysterie van de transformatie van de menselijke ontoereikendheid in de god-menselijke toereikendheid.
Het mysterie van de eucharistie wil alle menselijke daden en woorden omvatten en transformeren, ook buiten de mis. Als u in uw dagelijks leven de eenheid met Christus, die u in de mis ontvangen hebt, niet verliest, maar bewaart door een voortdurende op Hem gerichte aandacht en een zondeloos leven, zullen al uw woorden en daden door de Heilige Geest bevrucht worden en zo instrument zijn van Gods werkelijke aanwezigheid onder ons mensen. Op deze wijze wordt heel uw leven eucharistisch, met de mis in het centrum, en komt Gods rijk op aarde.
De priester en de mystieke inkarnatie
De menswording van Gods Woord is iets van alle tijden, zoals ik dat aanduidde in een vorige overweging.[1] In het geval van menswording van Gods Woord in het mystieke lichaam van Christus (de Kerk), gaat het om de mystieke inkarnatie. Paulus zegt dat zo: “Want die Hij tevoren heeft gekend, heeft Hij ook tevoren bestemd tot gelijkvormigheid met het beeld van zijn Zoon, opdat Deze de eerstgeborene zou zijn onder vele broeders” (Romeinen 8,29). In het centrum van dit mysterie staat de eucharistie. Als de priester zegt “Dit is mijn lichaam” inkarneert Gods Woord niet alleen in de hostie, maar ook in de priester zelf. Op het moment van de konsakratie is er een volledige eenheid van Christus, het gekonsakreerde brood en de priester. Als de priester zo leeft dat hij één blijft met Christus[2], wordt heel zijn leven sakramenteel, sakrament van verlossing. Dat is vooral waar voor de priester, door het sakrament van het priesterschap. Het sakrament van het priesterschap is het sakrament van de mystieke inkarnatie van Gods Woord in de priester. Door dit sakrament wordt die mystieke inkarnatie in hem mogelijk gemaakt.
Dit mysterie van de mystieke inkarnatie is echter niet tot de priester beperkt. Door het doopsel, bent ook u een beetje priester, en gedurende de mis, op het moment dat u de kommunie ontvangt, bent ook u één met Christus. Als u die eenheid met Hem na de mis niet verliest, zullen ook uw woorden en daden sakramenteel zijn, en Gods werkelijke tegenwoordigheid in uw leven brengen.
Sommige heiligen, priesters en leken, hebben zo geleefd dat zij aan die genade van de mystieke inkarnatie 100% beantwoord hebben. Dank zij deze mystieke inkarnate, was in hen Christus zelf onder de mensen aanwezig, zoals in het geval van Mozes die Israel uit de slavernij van Egypte bevrijdde; of de heilige Benedictus, die in Benediktijner kloosters de kkultuur van het Westen bewaarde; of de heilige Franciscus van Assisi, die in zijn leven bewees dat je het Evangelie helemaal in praktijk kunt brengen; of de heilige Ignatius van Loyola die de Kerk bevrijdde uit de greep van de afvalligheid; of de heilige Pastoor van Ars en de heilige Pater Pio, die door hun penitenties boete deden voor de zonden van hun duizenden biechtelingen; of de zalige Concepción Cabrera de Armida, de mede-stichteres van de Missionarissen van de Heilige Geest en de Zusters van het Kruis, in Mexico; of de heilige Johannes Paulus II, die via zijn reizen over de hele wereld het Evangelie en het respect voor de Mensenrechten proclameerde.
Als u zich open wilt stellen voor de genade van de mystieke incarnatie, is het nodig dat u dicht bij Maria blijft, zodat haar zuiverheid en haar kracht u kunnen doordringen. Op het Concilie van Efeze (431) is Maria uitgeroepen tot Moeder van God in u, de moeder van God die in u wil incarneren, die in uw ziel geboren wil worden en wil opgroeien. Dicht bij haar leert u dit geheim te onderkennen, te eerbiedigen en te cultiveren.
[1] Zie de 18e Meditatie op het Evangelie door pater Auping, De incarnatie (Lukas 1,26-38)
[2] Zie de 28e Meditatie op het Evangelie door pater Auping, In Hem blijven en vrucht dragen (Johannes 15,1-17)
